Marian Hemar

Marian Hemar

Marian Hemar urodził się 6 kwietnia 1901 roku we Lwowie. W okresie międzywojennym był jednym z najlepszych satyryków, poetów i autorem tekstów piosenek. Był także dramaturgiem, tłumaczem poezji i komediopisarzem. Jego właściwe nazwisko brzmiało Jan Marian Hescheles. Używał takich pseudonimów Jan Mariański, Marian Wallenrod, Harryman i inne. Marian Hemar urodził się w rodzinie żydowskiej jako syn Ignacego i Berty. Jego bratem był Henryk Hescheles, a kuzynem Stanisław Lem. Studiował prawo i medycynę na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Już w czasie studiów próbował swoich sił w satyrze. W swoim rodzinnym mieście poznał Hankę Ordonównę, której od 1921roku pisał dla niej teksty. 

W roku 1924 roku przyjechał do Warszawy, gdzie został zaproszony do współpracy z teatrzykiem "Qui Pro Quo". Od samego początku podziwiał Konrada Toma, kiedy ten wykonał piosenkę "Madame Loulou".

Pracował z Julianem Tuwimem w "Qui Pro Quo", "Banda" i "Cyrulik Warszawski". Wraz z Tuwimem i Brzechwą jest autorem wielu skeczy, dowcipów i szopek politycznych. Marian Hemar był bardzo zaprzyjaźniony z najlepszym konferansjerem Warszawy, czyli Fryderykiem Jarosym. Niestety owa piękna przyjaźń nie przetrwała wojennych trudów.  Dorobek Hemara jest ogromny, liczy około 3000 popularnych piosenek, do których sam komponował muzykę, wiele wierszy, kilkanaście sztuk i słuchowisk radiowych. Współpracował również z "Wiadomościami Literackimi oraz "Wiadomościami". Był także dyrektorem teatru komedia. Najsłynniejsze teksty piosenek Mariana Hemara to: "Czy ty wiesz moja mała?", "Jak całować to ułana", Abecadło miłości", "Jesień", "Kiedy znów zakwitną białe bzy", "Panna Mania gra na mandolinie", "Tobie śpiewam tą pieśń", "Upić się warto" i wiele innych.

Mariana Hemara nazywano "Bardem Warszawy". 

Jego piosenka "Wąsik, ach ten wąsik", którą napisał 1939 roku, a wykonywał ją Ludwik Sempoliński, spowodowała interwencję ambasadora Niemiec.

Kiedy wybuchła II wojna światowa Marian Hemar pomógł swoim przyjaciołom w ucieczce z Warszawy. 10 września wywiózł samochodem Leną Żelichowską i Stefana Norblina do Lwowa.  Przedostał się do Rumunii. Walczył w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich w Palestynie i w Egipcie (m.in. pod Tobrukiem) w latach 1940-1941. W wojsku prowadził pracę kulturalno-oświatową. Rozkazem naczelnego wodza gen. Sikorskiego na początku 1942 został przeniesiony do Londynu. Został przydzielony do Ministerstwa Informacji i Dokumentacji, w którym zwalczał m.in. kłamstwa propagandy, głównie niemieckiej, ale także angielskiej. Po wojnie został w Londynie, gdzie prowadził teatrzyk polski w klubie emigrantów. Jego pierwszą żoną była Maria Modzelewska, z którą rozstał się w 1939 roku już po wybuchu wojny. Hemar nie wiele przejmował się rozwodem. Maria Modzelewska musiała sama się tym zająć.  W wojsku prowadził pracę kulturalno-oświatową. W 1942 roku z rozkazu naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego został przeniesiony do Londynu, gdzie pozostał do śmierci. W Londynie prowadził teatrzyk w klubie dla  emigrantów i tu właśnie na zawsze zakończyła się przyjaźń z Fryderykiem Jarosym.   Współpracował z "Wesołą Lwowską Falą", prowadził jednoosobowy teatrzyk Hemara, a także pracował w radiu "Wolna Europa", gdzie prowadził audycje pod pseudonimem O'mega. W 1946 roku w Londynie ożenił się z amerykańską tancerką i aktorką Caroll Ann Eric nie mając w dalszym ciągu rozwodu. Podobno nie wiedział, że popełnia bigamię. Oficjalne unieważnienie małżeństwa z Hemarem Modzelewska przeprowadziła w Nowym Jorku w 1956 roku. Zmarł 11 lutego 1972 roku w Dorking pod Londynem. 

Trudno znaleźć jakieś tomiki wierszy Mariana Hemara, ponieważ jego twórczość objęta była cenzurą. Hemar nie zgadzał się na komunistyczne zniewolenie Polski.

Źródło:

"Bodo wśród gwiazd" - Anna Mieszkowska

"Gwiazdy II Rzeczpospolitej" - Sławomir Koper

"Już taki jestem zimny drań - Eugeniusz Bodo" - Ryszard Wolański

http://culture.pl

https://staremelodie.pl

http://www.polskieradio.pl